Biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến an ninh lương thực toàn cầu, đẩy giá thực phẩm cơ bản tăng mạnh và tạo ra những rủi ro xã hội rộng lớn. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng thời tiết cực đoan đã làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa thiết yếu, từ rau củ tại California đến cà phê ở Brazil. Những điều kiện thời tiết cực đoan chưa từng có trước năm 2020 đã góp phần làm tăng giá thực phẩm trong ngắn hạn.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia, nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024. Kết quả cho thấy, tại California và Arizona, giá rau củ tăng đến 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Hàn Quốc cũng ghi nhận giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8.
Không chỉ dừng lại ở đó, giá dầu ô-liu tại châu Âu đã tăng 50% vào tháng 1/2024 sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023. Tại Mexico, giá trái cây và rau củ tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất thập kỷ. Nhật Bản cũng chứng kiến giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu tăng tới 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà. Điều này đặt ra một vấn đề lớn về an ninh lương thực và giá cả, đặc biệt là đối với các mặt hàng thực phẩm thiết yếu.
Thực phẩm lành mạnh thường có giá cao hơn các lựa chọn kém lành mạnh, vì vậy khi giá tăng, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ. Điều này dẫn đến rủi ro dây chuyền về xã hội, như suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch.
Ngoài ra, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung, có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội. Vì vậy, việc tìm kiếm các giải pháp để ứng phó với biến đổi khí hậu và đảm bảo an ninh lương thực trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Để đối phó với tình hình này, các quốc gia và tổ chức quốc tế cần tăng cường hợp tác để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, đầu tư vào các công nghệ nông nghiệp bền vững và hỗ trợ các hộ gia đình thu nhập thấp tiếp cận với thực phẩm lành mạnh.
