Iran vừa lên tiếng chỉ trích châu Âu vì đã không thực hiện đúng cam kết trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Đồng thời, quốc gia này cũng tuyên bố không có kế hoạch nối lại các cuộc đàm phán với Mỹ trước thềm cuộc họp sắp tới với các nước châu Âu tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.
Thỏa thuận hạt nhân năm 2015, được ký giữa Iran và các nước thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cùng với Đức, nhằm thiết lập các giới hạn đối với chương trình hạt nhân của Tehran. Đổi lại, quốc gia Trung Đông này sẽ được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, thỏa thuận này đã sụp đổ vào năm 2018 khi Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt đối với Iran.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Esmaeil Baqaei, đã lên tiếng chỉ trích các bên châu Âu vì đã không thực hiện đúng cam kết của họ trong thỏa thuận hạt nhân. Phát biểu của ông Baqaei được đưa ra ngay trước cuộc họp giữa các quan chức Iran và đại diện của Anh, Pháp, Đức. Cuộc họp này sẽ tập trung thảo luận về tương lai của thỏa thuận hạt nhân.
Ba cường quốc châu Âu đã đe dọa kích hoạt cơ chế ‘snapback’ của Liên hợp quốc. Đây là một quy trình có thể khôi phục lại các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Tehran. Lý do họ đưa ra là Iran đã vi phạm các cam kết hạt nhân của mình. Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế cho biết hiện tại, Iran là quốc gia duy nhất không sở hữu vũ khí hạt nhân nhưng lại thực hiện việc làm giàu uranium tới mức 60%. Mức độ này cao hơn rất nhiều so với giới hạn 3,67% được quy định trong thỏa thuận năm 2015.
Ông Baqaei khẳng định việc ba nước châu Âu kích hoạt cơ chế tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc là ‘vô nghĩa, không thể biện minh và vô đạo đức’. Ông lập luận rằng Iran chỉ bắt đầu giảm bớt việc tuân thủ các cam kết sau khi các nước phương Tây không tuân thủ thỏa thuận.
Về quan hệ với Mỹ, ông Baqaei tuyên bố Iran không có ý định đối thoại với Washington. Điều này được đưa ra sau khi vòng đối thoại thứ sáu giữa hai nước bị hủy do tình hình an ninh. Mỹ và Israel đã cáo buộc Iran đang âm thầm phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Tehran đã nhiều lần khẳng định chương trình hạt nhân của nước này hoàn toàn phục vụ mục đích dân sự.
Viễn cảnh khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 hiện đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng hơn bao giờ hết. Các bên liên quan đang chờ đợi kết quả của cuộc họp sắp tới tại Istanbul để xác định hướng đi tiếp theo cho thỏa thuận này.
