Lawmaker đã thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15, bao gồm các quy định cụ thể về bảo vệ thông tin cá nhân liên quan đến sức khỏe và hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Theo đó, việc thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực này yêu cầu sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cá nhân. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ được quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật này.

Các cơ quan, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sức khỏe và bảo hiểm phải tuân thủ đầy đủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng như các quy định khác có liên quan. Đặc biệt, họ không được phép cung cấp dữ liệu cá nhân cho bên thứ ba mà không có yêu cầu bằng văn bản của chủ thể dữ liệu cá nhân hoặc không thuộc các trường hợp được phép theo luật. Điều này đảm bảo rằng thông tin cá nhân của người dân được bảo vệ một cách chặt chẽ.

Tổ chức và cá nhân phát triển ứng dụng về y tế và kinh doanh bảo hiểm cũng phải tuân thủ đầy đủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trong trường hợp doanh nghiệp kinh doanh tái bảo hiểm và nhượng tái bảo hiểm, việc chuyển dữ liệu cá nhân cho đối tác cần được nêu rõ trong hợp đồng với khách hàng. Điều này giúp tăng cường sự minh bạch và bảo vệ quyền lợi của khách hàng.

Luat cũng quy định các trường hợp xử lý dữ liệu cá nhân không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cá nhân. Các tình huống này bao gồm các trường hợp cấp bách liên quan đến bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể dữ liệu cá nhân hoặc người khác; các trường hợp khẩn cấp cần bảo vệ lợi ích của Nhà nước, cơ quan tổ chức; phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước; thực hiện thỏa thuận của chủ thể dữ liệu cá nhân với cơ quan, tổ chức có liên quan; và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật. Những quy định này giúp đảm bảo rằng việc xử lý dữ liệu cá nhân được thực hiện một cách linh hoạt nhưng vẫn bảo vệ quyền lợi của người dân.

Như vậy, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15 đã đưa ra các quy định cụ thể và chi tiết về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực sức khỏe và bảo hiểm. Việc triển khai luật này sẽ giúp tăng cường sự bảo vệ quyền lợi của người dân và đảm bảo rằng việc xử lý dữ liệu cá nhân được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.

Tình trạng lộ và lọt thông tin cá nhân đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng và tinh vi trong thời đại số. Sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử và quá trình số hóa các dịch vụ đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho hoạt động mua bán dữ liệu cá nhân. Các diễn đàn trực tuyến và tài khoản mạng xã hội trở thành nơi diễn ra công khai việc mua bán thông tin cá nhân, với sự tham gia của cả các tổ chức và doanh nghiệp. Hậu quả của tình trạng này là nhiều người dân bị nhắn tin, gọi điện gây phiền phức, và thậm chí bị lừa đảo. Dựa vào thông tin cá nhân, kẻ xấu có thể xây dựng các kịch bản lừa đảo riêng biệt cho từng nhóm người khác nhau.

Theo chuyên gia Ngô Trí Nhật, mặc dù các cơ quan chức năng đã nỗ lực đánh sập nhiều đường dây chuyên đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân, nhưng các băng nhóm hacker vẫn tiếp tục hoạt động với nhiều hình thức tinh vi. Quá trình điều tra và xử lý những trường hợp này thường kéo dài, ảnh hưởng đến công tác bảo đảm an toàn thông tin. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân và ngăn chặn hoạt động mua bán dữ liệu cá nhân.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thuộc Bộ Công an, đã báo cáo rằng trong sáu tháng đầu năm 2025, có 56 vụ việc liên quan đến mua bán dữ liệu cá nhân, với hơn 110 triệu bản ghi bị thu thập và rao bán. Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chia sẻ rằng nhu cầu thu thập dữ liệu cá nhân phục vụ hoạt động sản xuất và kinh doanh là rất lớn. Tuy nhiên, nhiều hệ thống thông tin có hoạt động thu thập, phân tích, và xử lý dữ liệu cá nhân hiện còn tồn tại lỗ hổng trong quy trình khai thác và sử dụng.

Ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo, cho rằng các doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng để gia tăng giá trị dịch vụ và kết nối. Tuy nhiên, việc khai thác dữ liệu cá nhân cần phải bảo đảm tính bảo mật, lưu trữ thông tin tại máy chủ ở Việt Nam, và có mã hóa các thông tin nhạy cảm như danh tính khách hàng và tình trạng tài chính. Việc bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là trách nhiệm của các doanh nghiệp mà còn cần sự tham gia của cả người dân.

Để ngăn chặn tình trạng lộ và lọt thông tin cá nhân, cũng như bảo vệ người dân khỏi nạn lừa đảo, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định rõ ràng và cụ thể các khái niệm về dữ liệu cá nhân, bao gồm “dữ liệu cá nhân cơ bản”, “dữ liệu cá nhân nhạy cảm”, “đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân”, và “bảo vệ dữ liệu cá nhân”. Đáng chú ý, luật này cấm tuyệt đối hành vi mua bán dữ liệu cá nhân, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân.

Các chuyên gia cho rằng cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đồng bộ, bao gồm việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết và dễ thực hiện. Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ và cơ quan để chia sẻ dữ liệu và cảnh báo sớm vi phạm. Tổ chức các chiến dịch tuyên truyền và nâng cao nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân cũng là điều cần thiết. Đồng thời, cần thiết lập một kênh tương tác và đường dây nóng để người dân và doanh nghiệp có thể tố giác hành vi vi phạm hoặc khai báo nếu phát hiện dữ liệu của mình bị đánh cắp.

Người dân cần cảnh giác và không chia sẻ thông tin cá nhân qua mạng xã hội hoặc các khảo sát trôi nổi. Sử dụng mật khẩu mạnh và không dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Người dân cũng nên tránh mở các liên kết hoặc tập tin đáng ngờ và thường xuyên cập nhật các phần mềm chống virus và bảo mật trên các thiết bị cá nhân. Sự cảnh giác và hiểu biết của người dân là chìa khóa trong việc bảo vệ thông tin cá nhân trong thời đại số.