Một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra mối liên hệ giữa chất tạo ngọt nhân tạo erythritol, thường được sử dụng trong các sản phẩm ăn kiêng, và nguy cơ tổn thương hàng rào máu não. Đây là một cơ chế bảo vệ quan trọng giúp ngăn chặn các chất độc hại xâm nhập vào não.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Colorado, Hoa Kỳ, đã tiến hành thí nghiệm trên tế bào của hàng rào máu não và phát hiện ra rằng erythritol có thể kích hoạt phản ứng stress oxy hóa. Điều này làm suy giảm cơ chế phòng vệ tự nhiên chống oxy hóa của cơ thể, dẫn đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Kết quả nghiên cứu cho thấy erythritol làm giảm sản xuất nitric oxide, một chất giúp giãn mạch máu, và tăng endothelin-1, một chất làm co mạch. Sự thay đổi này có thể dẫn đến các mạch máu bị co thắt kéo dài, một dấu hiệu nguy hiểm của đột quỵ thiếu máu não. Ngoài ra, erythritol cũng ngăn cản cơ chế tự bảo vệ của cơ thể bằng cách cản trở quá trình tiết ra chất tiêu sợi huyết để làm tan cục máu.

Trước đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người tiêu thụ nhiều erythritol có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, bao gồm nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Một nghiên cứu quy mô lớn đã ghi nhận rằng những người có nồng độ erythritol trong máu cao nhất có nguy cơ gặp biến cố tim mạch nghiêm trọng cao gấp đôi so với người có mức thấp hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rằng nghiên cứu mới chủ yếu được thực hiện trên tế bào trong phòng thí nghiệm và chưa phản ánh toàn diện môi trường sinh học trong cơ thể người. Do đó, cần thêm các nghiên cứu sâu hơn để xác định rõ mức độ ảnh hưởng thực tế của erythritol đối với sức khỏe con người.

Erythritol được phân loại là ‘đường rượu’ và không nằm trong danh sách chất tạo ngọt nhân tạo bị Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo hạn chế. Tuy nhiên, những kết quả mới đặt ra câu hỏi quan trọng về việc liệu việc dùng chất tạo ngọt này thường xuyên có làm tổn hại đến sức khỏe tim mạch và hàng rào bảo vệ não một cách âm thầm? Cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về tác động của erythritol lên sức khỏe con người.

Các chuyên gia y tế và nhà nghiên cứu đang tiếp tục theo dõi và đánh giá tác động của erythritol. Trong khi chờ đợi kết quả nghiên cứu thêm, người tiêu dùng nên thận trọng khi sử dụng các sản phẩm chứa chất tạo ngọt này và duy trì một chế độ ăn uống cân đối để giảm thiểu rủi ro sức khỏe.

Trường hợp đột quỵ gần đây tại Bệnh viện Bạch Mai đã làm nổi bật sự nguy hiểm và khó lường của căn bệnh này đối với phụ nữ. Bệnh nhân N.N.L, 51 tuổi, đến từ Khương Đình, Hà Nội, đã trải qua một cơn đột quỵ với các triệu chứng ban đầu là khó nuốt và nấc cụt, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Do nhập viện muộn, bệnh nhân L. đã phải chịu di chứng yếu liệt nửa người trái. Các bác sĩ cảnh báo rằng nếu chậm trễ thêm, nguy cơ tử vong rất cao. Hiện tại, bà L. vẫn đang tích cực tập phục hồi chức năng với hy vọng tự cầm đũa ăn uống trở lại.

Theo bác sĩ Lê Nhất Duy, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3, đột quỵ xảy ra khi dòng máu nuôi não bị tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu, gây tổn thương não. Đặc biệt, dấu hiệu đột quỵ ở nam và nữ có sự khác biệt, dẫn đến việc phát hiện và điều trị ở nữ giới thường chậm trễ hơn. Nam giới thường có các triệu chứng điển hình như yếu hoặc liệt nửa người, méo miệng, nói ngọng, mất thị lực một bên mắt, mất thăng bằng, hoặc đau đầu dữ dội.

Ngược lại, nữ giới ngoài các dấu hiệu trên còn xuất hiện những triệu chứng không điển hình như mệt mỏi đột ngột, lú lẫn, thay đổi tâm trạng, buồn nôn, nấc cụt kéo dài, đau ngực, khó thở nhẹ, hoặc ngất xỉu thoáng qua. Những triệu chứng này ở phụ nữ thường bị nhầm với stress hoặc bệnh tiêu hóa, dẫn đến việc bỏ lỡ thời điểm can thiệp kịp thời.

Sau mãn kinh, nồng độ estrogen giảm làm mất tác dụng bảo vệ mạch máu, khiến nguy cơ đột quỵ ở phụ nữ tăng đáng kể. Phụ nữ thường được chẩn đoán và điều trị muộn, dẫn đến tỷ lệ tàn tật và tử vong cao hơn nam giới. Sau đột quỵ, phụ nữ cũng đối mặt với các biến chứng nặng hơn, bao gồm khả năng phục hồi vận động kém, dễ rối loạn nhận thức, sa sút trí tuệ, trầm cảm, lo âu kéo dài, phụ thuộc vào người chăm sóc do yếu cơ thể và tuổi tác.

Để nhận biết nhanh dấu hiệu đột quỵ, Tổ chức Đột quỵ Mỹ (ASA) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị áp dụng quy tắc F.A.S.T: Face (Khuôn mặt) – méo miệng, cười lệch; Arms (Tay) – yếu hoặc liệt một bên tay; Speech (Nói) – nói ngọng; Time (Thời gian) – gọi cấp cứu ngay lập tức nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào.

Thời gian là yếu tố sống còn trong điều trị đột quỵ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, đặc biệt ở nữ giới với những triệu chứng không điển hình, có thể giúp giảm thiểu di chứng và cứu sống bệnh nhân.

Nam diễn viên Huỳnh Anh Tuấn gần đây đã trải qua một cơn đột quỵ và may mắn được cấp cứu kịp thời. Sự việc này đã gây chú ý lớn trong cộng đồng và làm dấy lên mối quan tâm về việc phòng ngừa và nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ.

TS. Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, cho biết trường hợp của nghệ sĩ Huỳnh Anh Tuấn là lời cảnh tỉnh cho tất cả mọi người rằng đột quỵ có thể xảy ra với bất cứ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào. Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, thường do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Ảnh hưởng của đột quỵ phụ thuộc vào thời gian gián đoạn máu cung cấp lên não.

Khoảng 80% trường hợp đột quỵ xảy ra do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Một cơn đột quỵ nhẹ hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) có thể xảy ra khi mạch máu chỉ bị tắc nghẽn tạm thời. Các triệu chứng có thể biến mất trong vòng vài phút khi nguồn cung cấp máu trở lại và có thể không có nhiều tổn thương vĩnh viễn đối với các tế bào não. Tuy nhiên, TIA có thể là dấu hiệu cho thấy một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn sắp xảy ra. Khoảng 4 trong 10 người bị TIA sẽ bị đột quỵ.

TS. Mạnh cũng cho biết, một trong những nguy hiểm lớn nhất của đột quỵ là người bệnh thường hay chủ quan với những biểu hiện ban đầu. Nhiều trường hợp không hề cảm thấy đau đớn, không khó thở, thậm chí vẫn sinh hoạt bình thường cho đến khi đột ngột ngã quỵ, mất ý thức hoặc liệt nửa người.

Việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm và cấp cứu kịp thời đóng vai trò sống còn trong điều trị đột quỵ. Theo TS. Mạnh, “Điều quan trọng nhất trong điều trị đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian. Chúng tôi thường nhấn mạnh khái niệm ‘thời điểm vàng’ khoảng 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng.” Sau giai đoạn vàng đó, bệnh nhân không được tái thông các mạch lớn bị tắc trong não sẽ có nguy cơ tử vong cao hoặc bị tàn phế nặng nề.

Nếu đưa được người bệnh đến bệnh viện trong khoảng thời gian này, cơ hội được cứu sống sẽ cao, các di chứng cũng được giảm thiểu. Để nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ, TS. Mạnh đưa ra một số cảnh báo đỏ như sau: Chóng mặt, mất thăng bằng; Đau đầu dữ dội; Yếu hoặc tê một bên cơ thể; Khó nói hoặc nói lắp; Mờ mắt hoặc mất thị lực.

Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, cần yêu cầu hỗ trợ y tế ngay lập tức. Điều này có thể giúp ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng và cải thiện cơ hội sống cho người bệnh.