Chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện đang là một chủ trương quan trọng của chính phủ nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, vốn dĩ xuất phát chủ yếu từ các phương tiện giao thông. Hà Nội, với vai trò là trung tâm kinh tế – chính trị của cả nước, đang nỗ lực thực hiện chủ trương này. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sẽ có tác động sâu rộng đến cuộc sống của người dân, đặc biệt là những người sống và làm việc trong khu vực vành đai 1 của Hà Nội.

Ô nhiễm không khí tại Hà Nội là một vấn đề nhức nhối, với thống kê cho thấy khoảng 35% nguồn ô nhiễm đến từ phương tiện giao thông. Cụ thể, khí thải từ các phương tiện giao thông chiếm khoảng 12%, trong khi bụi hoạt động từ giao thông là 23%. Đây là con số đáng báo động, cho thấy sự cần thiết của việc chuyển đổi sang xe điện. Để đạt được mục tiêu này, các chuyên gia và nhà quản lý đề xuất cần có một khảo sát đánh giá tình hình, hoàn thiện thể chế chính sách hỗ trợ, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho việc sử dụng xe điện và xác định tiêu chuẩn khí thải cho xe máy.

Quá trình chuyển đổi cần được thực hiện một cách đảm bảo an toàn và thuận tiện cho người dân. Hà Nội đã vạch ra các kế hoạch cụ thể, bao gồm việc khảo sát đánh giá tình hình, xác định đối tượng người dân và các bên chịu ảnh hưởng, hoàn thiện thể chế chính sách và xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đưa ra các đề xuất giải pháp như đẩy mạnh mô hình đổi pin, tận dụng hệ thống cây xăng hiện có và phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị.

Việc thành công của chủ trương này phụ thuộc rất nhiều vào sự tham gia và ủng hộ của người dân. Nếu người dân hiểu rõ và cảm nhận được rằng chính sách này là vì lợi ích của họ, họ sẽ tự nguyện thay đổi và ủng hộ. Hà Nội đang tích cực triển khai các kế hoạch để dẫn đầu trong công tác chuyển đổi này, với lợi thế về Luật Thủ đô. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công, sự phối hợp và hỗ trợ từ các bên liên quan là vô cùng quan trọng.

Hà Nội không chỉ tập trung vào việc chuyển đổi phương tiện giao thông mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để xây dựng một kế hoạch tổng thể, đồng bộ. Điều này không chỉ giúp Hà Nội mà còn góp phần vào việc giảm thiểu ô nhiễm không khí trên cả nước. Trong đó, nhiệm vụ quan trọng là nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của xe điện và hỗ trợ họ trong quá trình chuyển đổi.

Cuối cùng, sự thành công của việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện tại Hà Nội sẽ là một tiền đề quan trọng cho các thành phố khác trên cả nước. Việc này không chỉ giúp cải thiện môi trường sống mà còn đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Dự án đường sắt đô thị số 5 của Hà Nội, một trong những dự án trọng điểm của thành phố, dự kiến sẽ khởi công vào cuối năm nay với tổng mức đầu tư lên đến gần 62.000 tỷ đồng. Mục tiêu của dự án là kết nối khu vực đô thị trung tâm với khu đô thị vệ tinh Hòa Lạc, tái cơ cấu giao thông đô thị và giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông đang ngày càng nghiêm trọng.

Tuyến đường sắt đô thị số 5 có tổng chiều dài khoảng 41,9km, đi qua 9 phường và 10 xã của Hà Nội. Điểm đầu của tuyến đường nằm tại nút giao Văn Cao – Hoàng Hoa Thám (phường Ngọc Hà), điểm cuối tại khu vực xã Yên Bài. Tuyến này sẽ có tổng cộng 21 nhà ga, bao gồm 6 ga ngầm và 15 ga nổi, cùng với 2 khu depot nhằm đảm bảo việc bảo trì và lưu trữ tàu.

Mới đây, Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đã phối hợp với UBND xã Quốc Oai tổ chức lấy ý kiến về phương án tuyến, vị trí và công trình theo Dự án đầu tư xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến số 5 (Văn Cao – Ngọc Khánh – Láng – Hòa Lạc). Tại hội nghị, các đại biểu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tuyến đường sắt đô thị số 5 trong việc kết nối các khu vực trung tâm Hà Nội với ngoại thành, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển và phát triển kinh tế.

Khi tuyến đường vận hành, sẽ giúp giảm tải áp lực giao thông trên các tuyến đường bộ hiện hữu, đặc biệt là đại lộ Thăng Long, một trong những tuyến đường bộ huyết mạch của thành phố. Đồng thời, tuyến đường cũng sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, thu hút đầu tư và tạo nhiều cơ hội việc làm cho các địa phương có tuyến đường chạy qua.

Phó Chủ tịch UBND xã Quốc Oai Nguyễn Hữu Sơn đề nghị các phòng, ban, ngành của xã phối hợp với Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, đảm bảo tiến độ khởi công theo kế hoạch. Trước đó, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn yêu cầu các sở, ngành thành phố, UBND các xã, phường, đơn vị liên quan khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND Thành phố tại Thông báo số 414/TB-VP ngày 8.7.2025 của Văn phòng UBND Thành phố.

Các đơn vị liên quan cần đảm bảo tiến độ khởi công các dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị khởi công năm 2025, trong đó có tuyến số 5, Văn Cao – Hòa Lạc vào ngày 19.12.2025. Đồng thời, cần kịp thời tham mưu, đề xuất, báo cáo UBND Thành phố để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc (nếu có) và đảm bảo dự án được triển khai theo đúng kế hoạch.

Trong một cuộc trao đổi gần đây với một đồng chí, tôi đã đề cập đến thông tin rằng thành phố Hà Nội dự kiến sẽ cấm xe máy chạy bằng xăng từ năm tới. Phản ứng ban đầu của đồng chí này rất tích cực, thể hiện sự hào hứng và kỳ vọng rằng Hà Nội sẽ giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường vốn đang diễn ra nghiêm trọng. Tuy nhiên, khi chúng tôi delve sâu vào các vấn đề liên quan đến kế hoạch này, đồng chí ấy bắt đầu cảm thấy bối rối.

Một trong những vấn đề tôi đặt ra là việc cấm xe máy chạy bằng xăng đòi hỏi sự đầu tư vào hệ thống sạc điện rộng lớn. Tuy nhiên, đồng chí này không có một giải pháp thuyết phục về việc sẽ sử dụng đất đai như thế nào để xây dựng các trạm sạc điện này. Việc xây dựng hạ tầng sạc điện trên diện rộng không chỉ đòi hỏi kinh phí lớn mà còn cần một kế hoạch cụ thể về vị trí và quy mô để đảm bảo tiện lợi và hiệu quả cho người sử dụng.

Ngoài ra, tôi cũng nhấn mạnh đến vấn đề sử dụng phương tiện công cộng. Hiện tại, hệ thống giao thông công cộng ở Hà Nội vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người dân. Sự bất tiện và không thoải mái khi sử dụng phương tiện công cộng có thể khiến nhiều người e ngại bỏ xe máy chạy bằng xăng mà chuyển sang phương tiện khác. Đồng thời, việc phát triển hệ thống giao thông công cộng đòi hỏi một kế hoạch dài hạn và đầu tư lớn về cả hạ tầng và nhân lực.

Một điểm quan trọng khác là số lượng xe gắn máy mà mỗi gia đình ở Hà Nội sở hữu. Cấm xe máy chạy bằng xăng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của họ, đặc biệt là những người không có điều kiện chuyển đổi sang xe điện hoặc phương tiện công cộng khác. Thêm vào đó, hàng triệu người ngoại tỉnh đang chạy xe dịch vụ kiếm sống ở Hà Nội cũng sẽ gặp khó khăn. Câu hỏi đặt ra là liệu họ có thể chuyển sang sử dụng xe điện không, và điều kiện gì sẽ được đáp ứng để hỗ trợ họ.

Vấn đề an toàn của xe điện cũng là một mối quan ngại. Các sự cố cháy nổ liên quan đến xe điện đã được ghi nhận và việc hàng ngàn, hàng triệu xe sạc điện cùng lúc có thể dẫn đến tình trạng quá tải của hệ thống điện, gây ra các vấn đề nghiêm trọng về an toàn và ổn định của lưới điện.

Cuối cùng, tôi nhấn mạnh rằng mặc dù tình hình ô nhiễm môi trường ở Hà Nội rất nghiêm trọng và cần được giải quyết cấp thiết, nhưng việc cấm xe máy chạy bằng xăng cần có lộ trình và chuẩn bị kỹ lưỡng. Cần có một kế hoạch tổng thể và chi tiết để đảm bảo rằng việc cấm xe máy chạy bằng xăng sẽ không gây ra các vấn đề mới cho người dân, đặc biệt là về giao thông, kinh tế và môi trường sống.