Nhật Bản đang trải qua một quá trình tái cấu trúc kiến trúc an ninh của mình thông qua việc tăng cường hợp tác quốc tế về công nghệ quốc phòng và mức tăng chi tiêu quốc phòng chưa từng có. Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang gia tăng. Tokyo đang tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế để tăng cường năng lực răn đe và khẳng định vai trò của mình như một trụ cột công nghệ cao trong việc duy trì ổn định khu vực.

Chính phủ Nhật Bản dự kiến sẽ phân bổ khoảng 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng vào năm 2025, tương đương khoảng 55 tỷ đô la Mỹ. Mức tăng này lên tới 9,4% so với năm trước và sẽ được sử dụng để mua sắm các trang thiết bị quốc phòng hiện đại, bao gồm 400 tên lửa Tomahawk do Hoa Kỳ sản xuất và tên lửa đối hạm Lớp 12 được nâng cấp.

Quá trình hiện đại hóa quân đội Nhật Bản đang tập trung vào việc phát triển hai tàu ASEV (tàu khu trục chống tên lửa đạn đạo) do Mitsubishi Heavy Industries và Japan Marine United đóng. Các ‘siêu tàu khu trục’ này được trang bị radar theo dõi tầm xa, tên lửa SM-6 và 128 ống phóng thẳng đứng, cho phép chúng đánh chặn đồng thời nhiều tên lửa đạn đạo, bao gồm cả các mối đe dọa siêu thanh.

Chuyên gia chính sách Cyril Tregub của tổ chức nghiên cứu Friends of Europe có trụ sở tại Brussels (Bỉ) nhận định: ‘Nhật Bản hiểu rằng khả năng răn đe hiện đại đòi hỏi lợi thế về công nghệ.’ Chiến lược quốc gia của Nhật Bản kêu gọi tăng cường năng lực tấn công tầm xa và phòng không, phát triển nhiều hệ thống không người lái hơn, và tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo vào trong năng lực quân sự.

Những năng lực này, bao gồm cả công nghệ lưỡng dụng, đã được nhấn mạnh tại Triển lãm Quốc phòng lớn nhất Nhật Bản — DSEI Japan 2025. Thủ tướng Nhật Bản ông Shigeru Ishiba nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác sâu rộng hơn nhằm ‘giúp tăng cường khả năng răn đe không chỉ cho đất nước chúng tôi mà còn cho các Đồng minh và Đối tác’.

Nhật Bản đang đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quốc phòng. Vào tháng 12 năm 2023, Nhật Bản đã khởi động Chương trình Máy bay Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) cùng với Ý và Vương quốc Anh để phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu vào năm 2035. London và Tokyo cũng đang phối hợp tổ chức các cuộc tập trận hải quân chung trong chuyến thăm sắp tới của tàu sân bay HMS Prince of Wales thuộc Hải quân Hoàng gia Anh tới Nhật Bản.

Nhật Bản và Liên minh châu Âu cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác an ninh và quốc phòng vào tháng 11 năm 2024, tập trung vào các cuộc tập trận hải quân, khả năng phục hồi trên không gian mạng và tình báo dựa trên không gian. Những sáng kiến như vậy của Nhật Bản ‘không chỉ mang tính biểu tượng — mà còn làm sâu sắc thêm hợp tác trong các miền trọng yếu như an ninh hàng hải, không gian vũ trụ, an ninh mạng và chống lại các mối đe dọa hỗn hợp’, ông Tregub nhận định.

Vai trò ngày càng thay đổi của Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh các mối đe dọa khu vực ngày càng phức tạp, bao gồm sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, các chương trình tên lửa và hạt nhân bất hợp pháp của Bắc Triều Tiên, cũng như mối quan hệ quân sự ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Nga.

Các phi công máy bay chiến đấu của Mỹ đang được trang bị công nghệ cao để nâng cao kỹ năng bay mà không cần thực hiện các chuyến bay thực tế. Với sự hỗ trợ của công nghệ mô phỏng hiện đại, họ có thể luyện tập các kỹ năng cần thiết trong một môi trường an toàn và kiểm soát.

Công nghệ mô phỏng tiên tiến cho phép phi công mô phỏng các tình huống bay phức tạp và nguy hiểm, giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho các nhiệm vụ thực tế. Qua đó, họ có thể luyện tập các kỹ năng như chiến đấu không đối không, tấn công mục tiêu trên mặt đất và thực hành các chiến thuật phức tạp khác.

Huấn luyện mô phỏng mang lại nhiều lợi ích cho phi công, bao gồm giảm thiểu rủi ro tai nạn, tiết kiệm chi phí và tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu. Công nghệ này cũng cho phép các nhà huấn luyện theo dõi và đánh giá hiệu suất của phi công, giúp họ xác định các lĩnh vực cần cải thiện.

Thông qua công nghệ mô phỏng, các phi công máy bay chiến đấu của Mỹ có thể nâng cao kỹ năng và khả năng sẵn sàng chiến đấu, đảm bảo an ninh quốc gia và thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, việc huấn luyện phi công sẽ trở nên hiệu quả và an toàn hơn.

Hiện tại, Không quân Mỹ và các cơ quan hàng không khác đang tiếp tục đầu tư vào công nghệ mô phỏng để nâng cao chất lượng huấn luyện phi công. Công nghệ này không chỉ giúp phi công cải thiện kỹ năng mà còn hỗ trợ các nhà hoạch định xây dựng các chương trình huấn luyện hiệu quả hơn.

Ít nhất 4 máy bay chiến đấu của Ukraine đã sơ tán khỏi căn cứ và bay đến Romania để tránh bị phá hủy trong bối cảnh các cuộc không kích của Nga đang diễn ra mạnh mẽ. Dữ liệu sơ bộ từ Avia.pro cho biết những máy bay này thuộc Lực lượng Vũ trang Ukraine, bao gồm cả Su-27, đóng tại một sân bay ở vùng Ivano-Frankivsk, khu vực bị tấn công bởi tên lửa Kh-101 và máy bay không người lái Geran-2 của Nga.

Bộ Quốc phòng Romania đã xác nhận các máy bay xâm nhập không phận nước này không gây ra mối đe dọa và đang được kiểm soát bởi Không quân Romania. Tuy nhiên, chính quyền Romania không cung cấp thông tin cụ thể về loại hoặc số lượng máy bay. Việc các máy bay chiến đấu Ukraine di chuyển đến Romania cho thấy nỗ lực của Lực lượng Vũ trang Ukraine nhằm bảo toàn số máy bay còn lại trong bối cảnh xung đột đang diễn ra.

Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm che giấu thiết bị quân sự trên lãnh thổ các nước NATO đều bị giám sát và chúng vẫn là mục tiêu hợp pháp của lực lượng Nga. Tuyên bố này cho thấy tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga vẫn còn phức tạp và căng thẳng.

Trong diễn biến khác, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 22-7 đã nhắc lại lời đề nghị gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin và đàm phán chấm dứt xung đột ở Ukraine. Ông Zelensky cho rằng các phái đoàn cấp thấp không đủ thẩm quyền chính trị để ngăn chặn giao tranh. Người lãnh đạo Ukraine hy vọng rằng một cuộc gặp gỡ trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo có thể giúp tìm ra giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết còn rất nhiều việc phải làm trước khi có một cuộc thảo luận chi tiết về khả năng tổ chức các cuộc gặp cấp cao. Điều này đã dập tắt hy vọng về một hội nghị thượng đỉnh trong tương lai gần. Tình hình chính trị giữa Ukraine và Nga vẫn còn nhiều thách thức và khó khăn.

Trong bối cảnh xung đột đang diễn ra, các nỗ lực ngoại giao nhằm tìm ra giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột vẫn đang được tiếp tục. Tuy nhiên, tình hình vẫn còn phức tạp và cần thời gian để các bên có thể đạt được thỏa thuận.

Có thể thấy, tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp và căng thẳng. Các bên liên quan cần tiếp tục nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình để chấm dứt xung đột và ổn định tình hình khu vực.

Không quân Ukraina đã xác nhận thông tin về việc mất một máy bay chiến đấu Mirage2000 vào tối ngày 22/7 do một lỗi kỹ thuật. Sự cố này diễn ra khi phi công đang bay và phát hiện ra sự cố thiết bị, sau đó thông báo cho người quản lý chuyến bay và thực hiện phóng ghế thoát hiểm một cách an toàn. Rất may là không có thương vong nào được ghi nhận và phi công hiện đang trong tình trạng ổn định. Không quân Ukraina đã đánh giá cao hành động thành thạo và nhanh chóng của phi công trong tình huống khẩn cấp này.

Ngay sau sự việc, một ủy ban đặc biệt đã được thành lập để điều tra nguyên nhân cụ thể của vụ việc. Về phần này, Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã lên tiếng xác nhận rằng chiếc Mirage2000 gặp nạn không phải do tác động từ bên ngoài mà là do lỗi kỹ thuật. Những chiếc Mirage2000 mà Ukraina đang vận hành là một phần của gói viện trợ quân sự từ Pháp, được công bố vào tháng 6/2024, bao gồm cả chương trình đào tạo phi công chuyên sâu.

Đáng chú ý, Ukraina mới nhận được những chiếc Mirage2000 đầu tiên vào tháng 2/2025 và nhanh chóng đưa vào hoạt động chiến đấu chỉ một tháng sau đó. Sự cố lỗi kỹ thuật này đã khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về mức độ thành thạo của phi công Ukraina khi vận hành Mirage2000, một loại máy bay tiêm kích siêu thanh thế hệ thứ 4 được trang bị công nghệ hiện đại. Đồng thời, sự cố cũng đặt vấn đề về việc liệu Kiev có đang sử dụng hiệu quả tài nguyên viện trợ quân sự hay không.

Mirage2000 là máy bay tiêm kích siêu thanh thế hệ thứ 4, được giới thiệu lần đầu bởi Dassault Aviation vào những năm 1970. Biến thể Mirage2000-5, ra mắt năm 1999, sở hữu hệ thống điện tử hàng không nâng cấp, khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất được cải thiện, cùng với hệ thống cảm biến và điều khiển tiên tiến. Với những tính năng vượt trội, Mirage2000 được trang bị cho nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Pháp và hiện cũng đang được vận hành bởi không quân một số nước khác.

Trước đó, không quân Ukraina cũng đã nhận được và đưa vào hoạt động một số loại máy bay chiến đấu khác trong nỗ lực tăng cường năng lực quân sự. Theo RBC-Ukraine và Defense News, tính năng và vai trò của các máy bay này trong chiến lược quốc phòng của Ukraina vẫn đang được theo dõi và đánh giá.

Một vụ tai nạn máy bay thảm khốc đã xảy ra chiều nay tại khu vực Dhaka, Bangladesh, khi một chiếc chiến đấu cơ F-7 BGI của không quân nước này gặp sự cố và rơi xuống khuôn viên trường Milestone ở khu Uttara. Máy bay này cất cánh lúc 13h với mục đích huấn luyện, nhưng ngay sau đó đã rơi xuống và bốc cháy dữ dội.

Vụ tai nạn đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng, với phi công cùng ít nhất 19 người khác tại trường thiệt mạng, và hơn 170 người bị thương do bỏng. Hầu hết nạn nhân là học sinh của trường Milestone, một cơ sở giáo dục có khoảng 2.000 học sinh, với các lớp học từ tiểu học đến lớp 12. Vào thời điểm xảy ra tai nạn, nhiều học sinh đang trong tiết học hoặc làm bài kiểm tra.

Sự việc đã gây ra sự hoảng loạn trong cha mẹ học sinh và người dân địa phương. Họ đã kéo đến trường, sử dụng mọi phương tiện sẵn có để đưa các nạn nhân vào bệnh viện. Cảnh tượng hỗn loạn và tiếng khóc thắt nghẹn đã hiện ra trước mắt khi những người chứng kiến cố gắng tìm cách giúp đỡ các nạn nhân.

Lãnh đạo lâm thời Bangladesh Muhammad Yunus đã bày tỏ đau buồn sâu sắc về sự việc. Ông gọi đây là nỗi mất mát không thể bù đắp với lực lượng không quân cũng như các học sinh, phụ huynh, giáo viên và nhân viên nhà trường Milestone. Ông Yunus cũng hứa sẽ hỗ trợ hết sức có thể cho gia đình các nạn nhân và những người bị ảnh hưởng bởi vụ tai nạn.

Không quân Bangladesh đã mở cuộc điều tra về nguyên nhân chiến đấu cơ F-7 rơi xuống khu vực đông dân cư. Các chuyên gia sẽ tiến hành phân tích dữ liệu và thực hiện các cuộc phỏng vấn để xác định nguyên nhân của vụ tai nạn.

Chiếc F-7 BGI là biến thể hiện đại nhất về công nghệ của dòng tiêm kích F-7 do Tập đoàn Máy bay Thành Đô của Trung Quốc sản xuất. Bangladesh đã mua 16 chiếc F-7 BGI trong giai đoạn 2011-2013 trong nỗ lực hiện đại hóa không quân. Những chiếc máy bay này được trang bị các tính năng tiên tiến và đóng vai trò quan trọng trong lực lượng không quân của nước này.

Trong khi đó, chính quyền địa phương đang tiếp tục nỗ lực hỗ trợ các nạn nhân và gia đình họ. Trường Milestone đã đóng cửa vô thời hạn và các hoạt động học tập đã bị tạm dừng. Người dân địa phương đang kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế để giúp Bangladesh vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu vẫn còn phức tạp, các cường quốc quân sự như Anh, Nhật Bản và Italy đang tăng cường hợp tác để phát triển máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu, Tempest. Dự án đầy tham vọng này được kỳ vọng sẽ trở thành một phần quan trọng trong chiến lược quân sự của NATO, giúp các quốc gia này duy trì优势 trong không gian quân sự.

Máy bay tiêm kích Tempest được thiết kế với khả năng bay siêu thanh, cho phép nó xuyên qua hệ thống phòng không đối phương và tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ địch mà không cần tiếp nhiên liệu. Với kích thước lớn hơn các thế hệ trước, Tempest sẽ được trang bị bình nhiên liệu dung tích lớn và hệ thống vũ khí tối tân, bao gồm tên lửa và radar có khả năng xử lý dữ liệu nhanh gấp 10 lần so với các hệ thống hiện tại. Điều này sẽ giúp Tempest trở thành một trong những máy bay tiêm kích mạnh nhất trên thế giới.

Tempest dự kiến sẽ thay thế dần dòng Eurofighter Typhoon và hỗ trợ các phi đội F-35 trong tương lai. Các chuyên gia quân sự cho rằng, trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, Tempest có thể nhanh chóng cất cánh từ các sân bay tại Anh, thực hiện nhiệm vụ phá hủy hệ thống phòng không và căn cứ không quân quan trọng của đối phương, sau đó hỗ trợ bộ binh với kho vũ khí phong phú gấp đôi F-35. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của Tempest trong chiến lược quân sự của Anh và các đồng minh.

Dự án Tempest được triển khai trong khuôn khổ chương trình hợp tác quốc tế GCAP (Global Combat Air Programme), với mục tiêu đưa máy bay vào biên chế từ năm 2035. GCAP là sự kết hợp giữa dự án Tempest của Anh và chương trình Mitsubishi FX của Nhật. Theo thỏa thuận được ký vào cuối năm 2022, Nhật Bản sẽ đầu tư 4 tỷ yên, trong khi Anh cam kết 2 tỷ bảng cho đến năm 2025. Sự hợp tác này không chỉ giúp các quốc gia tiết kiệm chi phí mà còn giúp họ chia sẻ kiến thức và công nghệ.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này cũng được xem là đối trọng trực tiếp với chương trình FCAS (Future Combat Air System) do Pháp, Đức và Tây Ban Nha phát triển. Trụ sở chính của GCAP đặt tại Anh, quy tụ 2.800 chuyên gia và khoảng 600 tổ chức tham gia. Một mô hình thử nghiệm với thiết kế khí động học tiên tiến đã được giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Farnborough hồi tháng 7/2024. Điều này cho thấy sự tiến bộ nhanh chóng của dự án và kỳ vọng lớn của các quốc gia tham gia.

Mục tiêu của chương trình không chỉ là thay thế các dòng máy bay đã cũ mà còn nhằm đối phó với các dòng tiêm kích thế hệ mới như Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, những mẫu máy bay đã được trang bị công nghệ tàng hình và tốc độ siêu vượt âm. Việc phát triển Tempest và các chương trình liên quan sẽ giúp các quốc gia duy trì sự cạnh tranh trong không gian quân sự và đảm bảo an ninh cho khu vực.

Thông tin về dự án Tempest và chương trình GCAP có thể được tìm thấy tại các trang web chính thức của chính phủ Anh và Bộ Ngoại giao Nhật Bản. Các nguồn tin này cung cấp thông tin chi tiết về dự án, bao gồm mục tiêu, thời gian biểu và ngân sách.