Sốt xuất huyết, một căn bệnh do muỗi truyền, không chỉ dừng lại ở việc gây sốt và đau cơ, mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, trong đó có suy thận cấp. Theo bác sĩ Nguyễn Như Điền, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, biến chứng suy thận cấp do sốt xuất huyết thường xảy ra vào giai đoạn từ ngày thứ ba đến ngày thứ bảy sau khi bệnh bắt đầu.

Biến chứng này đòi hỏi sự can thiệp y tế khẩn cấp và kịp thời, bao gồm việc lọc máu liên tục trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày để giúp phục hồi chức năng thận. Mặc dù suy thận cấp là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết, cơ chế dẫn đến tình trạng này vẫn chưa được xác định rõ ràng. Một số giả thiết được đưa ra bao gồm virus tấn công trực tiếp gây tổn thương mô thận, tình trạng thoát dịch làm cô đặc máu hoặc huyết động không ổn định gây giảm sự tưới máu đến thận, giảm mức lọc cầu thận. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có thể bị tiêu cơ vân gây tổn thương hoặc tắc nghẽn ống thận hay virus gây viêm cầu thận.

Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học Việt Nam, tỷ lệ tử vong do suy thận cấp có thể lên đến 50%. Điều đáng lưu ý là người bệnh cũng có nguy cơ bị suy thận cấp sau khi khỏi sốt xuất huyết, làm nổi bật tầm quan trọng của việc theo dõi và chăm sóc sau điều trị.

Hiện tại, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, và phác đồ điều trị tùy thuộc vào diễn biến bệnh. Người lớn và trẻ em từ 4 tuổi trở lên có thể tiêm vaccine sốt xuất huyết để phòng bệnh. Vaccine Qdenga do hãng dược Takeda sản xuất được chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau 3 tháng. Theo thông tin từ nhà sản xuất, vaccine giúp giảm hơn 80% nguy cơ mắc sốt xuất huyết, giảm nguy cơ nhập viện tới hơn 90%.

Phụ nữ nên hoàn thành lịch tiêm trước khi mang thai, tốt nhất là ba tháng, tối thiểu một tháng. Để phòng bệnh, việc đầu tiên là tránh muỗi đốt bằng cách ngủ màn, mặc quần áo dài tay, sử dụng kem bôi hoặc thuốc xịt chống muỗi. Đồng thời, cần dọn sạch những nơi trú ngụ của muỗi, đổ bỏ nước thừa đọng trong xô chậu, cống rãnh quanh nhà. Những biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ cá nhân mà còn góp phần ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.

Nam diễn viên Huỳnh Anh Tuấn gần đây đã trải qua một cơn đột quỵ và may mắn được cấp cứu kịp thời. Sự việc này đã gây chú ý lớn trong cộng đồng và làm dấy lên mối quan tâm về việc phòng ngừa và nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ.

TS. Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, cho biết trường hợp của nghệ sĩ Huỳnh Anh Tuấn là lời cảnh tỉnh cho tất cả mọi người rằng đột quỵ có thể xảy ra với bất cứ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào. Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, thường do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Ảnh hưởng của đột quỵ phụ thuộc vào thời gian gián đoạn máu cung cấp lên não.

Khoảng 80% trường hợp đột quỵ xảy ra do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Một cơn đột quỵ nhẹ hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) có thể xảy ra khi mạch máu chỉ bị tắc nghẽn tạm thời. Các triệu chứng có thể biến mất trong vòng vài phút khi nguồn cung cấp máu trở lại và có thể không có nhiều tổn thương vĩnh viễn đối với các tế bào não. Tuy nhiên, TIA có thể là dấu hiệu cho thấy một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn sắp xảy ra. Khoảng 4 trong 10 người bị TIA sẽ bị đột quỵ.

TS. Mạnh cũng cho biết, một trong những nguy hiểm lớn nhất của đột quỵ là người bệnh thường hay chủ quan với những biểu hiện ban đầu. Nhiều trường hợp không hề cảm thấy đau đớn, không khó thở, thậm chí vẫn sinh hoạt bình thường cho đến khi đột ngột ngã quỵ, mất ý thức hoặc liệt nửa người.

Việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm và cấp cứu kịp thời đóng vai trò sống còn trong điều trị đột quỵ. Theo TS. Mạnh, “Điều quan trọng nhất trong điều trị đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian. Chúng tôi thường nhấn mạnh khái niệm ‘thời điểm vàng’ khoảng 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng.” Sau giai đoạn vàng đó, bệnh nhân không được tái thông các mạch lớn bị tắc trong não sẽ có nguy cơ tử vong cao hoặc bị tàn phế nặng nề.

Nếu đưa được người bệnh đến bệnh viện trong khoảng thời gian này, cơ hội được cứu sống sẽ cao, các di chứng cũng được giảm thiểu. Để nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ, TS. Mạnh đưa ra một số cảnh báo đỏ như sau: Chóng mặt, mất thăng bằng; Đau đầu dữ dội; Yếu hoặc tê một bên cơ thể; Khó nói hoặc nói lắp; Mờ mắt hoặc mất thị lực.

Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, cần yêu cầu hỗ trợ y tế ngay lập tức. Điều này có thể giúp ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng và cải thiện cơ hội sống cho người bệnh.