Trào lưu sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ deepfake để tạo ra các hình ảnh giả mạo trên mạng xã hội đang ngày càng trở nên phổ biến và biến tướng. Bên cạnh những tiến bộ không thể phủ nhận, AI và công nghệ deepfake đang giúp người dùng mạng xã hội tự tạo những bức ảnh trong vài giây, hình ảnh khó phân biệt thật – giả. Điều này đã làm trầm trọng vấn nạn lan truyền thông tin sai sự thật, ghép ảnh gây tổn thương, xúc phạm danh dự người không liên quan.

Mới đây, trên mạng xã hội xuất hiện loạt hình ảnh người dùng đang bị cảnh sát giao thông lập biên bản, nhưng họ lại tạo dáng và thể hiện thần thái như thể đang khoe tài sản đắt tiền. Những hình ảnh này được tạo ra bởi AI và đã khiến nhiều người nhầm lẫn. Các chuyên gia cho rằng, ảnh tạo ra từ AI đang làm tăng vấn nạn tạo ra tin giả, làm xói mòn nền tảng của sự thật, khiến việc xác định tin tức, hình ảnh thật – giả ngày càng khó.

Điều này đã dẫn đến sự mất lòng tin vào các phương tiện truyền thông và nguồn tin đáng tin cậy. Nhiều quốc gia đã tích cực xây dựng quy định pháp luật và biện pháp kỹ thuật kiểm soát, đối phó kẻ xấu. Một số bang của Mỹ có luật cấm tạo, phát tán deepfake với mục đích quấy rối, đe dọa hoặc lừa đảo. Hàn Quốc tăng cường biện pháp pháp lý, sau nhiều vụ bê bối deepfake tấn công giới giải trí. Trung Quốc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ deepfake phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung và yêu cầu người dùng xác thực danh tính.

Mỗi người dùng cần nâng cao trách nhiệm cá nhân, không thể vì “cho vui” mà vô tình tiếp tay cho tin giả, thậm chí vi phạm pháp luật. Việc nâng cao nhận thức và có các biện pháp kiểm soát hiệu quả là rất cần thiết để hạn chế những tác động tiêu cực của công nghệ deepfake. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần có các quy định và biện pháp cụ thể để kiểm soát và xử lý những trường hợp sử dụng deepfake một cáchผิด pháp luật.

Một bài đăng lan truyền trên mạng xã hội Threads vào ngày 16-7 đã gây chú ý khi tuyên bố rằng Giáo hoàng Leo XIV đề cử ca sĩ Taylor Swift, Tổng thống Volodymyr Zelensky và đầu bếp Jose Andres cho giải Nobel Hòa bình. Bài đăng này đã thu hút hơn 9.000 lượt thích và 48.600 lượt xem trên Threads. Tuy nhiên, qua kiểm chứng của các chuyên gia trang Snopes, thông tin này được xác định là sai sự thật.

Các bài đăng trên mạng xã hội thường đề cập đến một bài viết của kênh USAmidia, tuyên bố rằng Giáo hoàng đã công bố các đề cử giải Nobel Hòa bình cho ba người trên trong một bài phát biểu công khai tại Vatican. Bài viết này nêu thông tin chi tiết về đề cử của nữ ca sĩ Taylor Swift, bao gồm các khoản đóng góp từ thiện và sức ảnh hưởng văn hóa của cô. Tuy nhiên, Snopes đã thực hiện tìm kiếm trên các công cụ tìm kiếm và không tìm thấy bất kỳ cơ quan truyền thông nào đưa tin về vấn đề này. Nếu Giáo hoàng đưa ra thông báo như vậy, Vatican và các cơ quan truyền thông quốc tế chắc chắn sẽ đưa tin.

Thêm vào đó, dòng thời gian cũng không chính xác. Hạn chót nộp đề cử cho giải Nobel Hòa bình năm 2025 là ngày 31-1, nhưng Giáo hoàng Leo XIV chỉ được bầu vào ngày 8-5. Do đó, Giáo hoàng Leo XIV không thể đề cử cho giải Nobel Hòa bình năm 2025.

Theo trang web chính thức của giải Nobel Hòa bình, không có ủy ban Nobel nào công bố tên của những người được đề cử, cả với giới truyền thông lẫn chính các ứng cử viên. Danh sách đầy đủ của những người được đề cử trong bất kỳ giải thưởng nào trong năm sẽ không được công bố trong 50 năm tới.

Trang Media Bias/Fact Check (Mỹ) đã đánh giá USAmidia là một nguồn tin đáng nghi ngờ với lượng thông tin thực tế rất thấp. USAmidia được mô tả như là một trang giải trí câu view, đăng tin giật gân và thường là tin sai sự thật, không được biên tập và thiếu minh bạch. Media Bias/Fact Check cho biết một số tổ chức kiểm chứng sự thật đã vạch trần nhiều câu chuyện trên USAmidia, và trang tin này không đính chính khi những câu chuyện của họ bị chứng minh là sai sự thật.

Như vậy, thông tin về việc Giáo hoàng Leo XIV đề cử Taylor Swift, Tổng thống Volodymyr Zelensky và đầu bếp Jose Andres cho giải Nobel Hòa bình là không chính xác. Việc kiểm chứng thông tin từ các nguồn đáng tin cậy là rất quan trọng để tránh lan truyền thông tin sai sự thật.

Công an thành phố Hà Nội đã có đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tiến hành xử lý hành chính đối với ông Đặng Hoàng Giang, đồng thời kiến nghị Bộ Nội vụ xem xét thu hồi giấy phép lao động của ông này. Thông tin này được đưa ra sau quá trình xác minh kỹ lưỡng từ Cơ quan An ninh điều tra, kết luận rằng các hành vi của ông Giang liên quan đến việc đăng tải thông tin sai lệch trên mạng xã hội trong vụ việc tại Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam chưa đạt đến mức độ cần thiết để xử lý hình sự.

Ông Đặng Hoàng Giang, mang quốc tịch Áo và cư trú tại Hà Nội, đã thu hút sự chú ý khi đăng tải một bài viết có nội dung sai sự thật lên tài khoản mạng xã hội cá nhân của mình, mang tên ‘Giang Dang’. Bài viết này đã nhanh chóng lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội, gây ra những phản ứng và quan tâm lớn từ cộng đồng.

Theo quy định pháp luật Việt Nam, việc cung cấp thông tin sai sự thật trên mạng xã hội có thể bị xem xét và xử lý theo các quy định về xử lý hành chính hoặc hình sự, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi. Trong trường hợp của ông Giang, mặc dù hành vi của ông chưa đạt đến mức độ cần thiết để xử lý hình sự, nhưng vẫn gây ra những ảnh hưởng tiêu cực và làm mất trật tự trên không gian mạng.

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa và thể thao trên địa bàn thành phố Hà Nội, sẽ tiến hành xem xét và xử lý theo quy định pháp luật. Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng sẽ xem xét kiến nghị về việc thu hồi giấy phép lao động của ông Giang, đảm bảo rằng các hoạt động của ông tại Việt Nam tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật hiện hành.

Việc xử lý đối với ông Đặng Hoàng Giang một lần nữa nhấn mạnh sự quan tâm của cơ quan chức năng trong việc đảm bảo秩序 trên không gian mạng và sự tuân thủ pháp luật của các cá nhân hoạt động tại Việt Nam, bất kể quốc tịch.

Ngày 20/7, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của Công an tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Công an phường Hồng Gai tiến hành xác minh và làm việc với công dân N.H.A.T, sinh năm 1982, trú tại tổ 9, khu 3, phường Hồng Gai. nội dung làm việc xoay quanh hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội liên quan đến vụ việc lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long.

Trước đó, vào khoảng 23h30 ngày 19/7, ngay sau khi vụ lật tàu trên vịnh Hạ Long xảy ra, công dân N.H.A.T đã sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để bình luận về số lượng người tử vong. Bình luận này nhanh chóng lan truyền, gây ra sự nhiễu loạn thông tin và tác động tiêu cực đến tâm lý người dân, cũng như ảnh hưởng đến nỗ lực của các lực lượng chức năng đang trực tiếp thực hiện công tác cứu nạn, cứu hộ tại hiện trường.

Qua quá trình xác minh, cơ quan Công an đã xác định rằng nội dung đăng tải của công dân N.H.A.T là hoàn toàn không có căn cứ và không trích dẫn từ nguồn tin chính thống. Điều này vi phạm các quy định pháp luật về thông tin trên không gian mạng. Dựa trên Điểm a, Khoản 1, Điều 101 của Nghị định số 15/2020/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 14/2022/NĐ-CP), cơ quan chức năng đã hoàn thiện hồ sơ để xử lý vi phạm hành chính đối với công dân N.H.A.T theo quy định.

Hành vi đăng tải thông tin sai lệch này không chỉ gây hoang mang dư luận mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến công tác cứu nạn, cứu hộ, điều tra và an ninh trật tự tại địa phương. Trong bối cảnh các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đang khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân và khắc phục hậu quả vụ lật tàu du lịch xảy ra ngày 19/7 trên vịnh Hạ Long, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của Công an tỉnh Quảng Ninh đã đưa ra lời khuyên đến người dân.

Người dân cần phải hết sức tỉnh táo và cẩn thận khi sử dụng mạng xã hội, đặc biệt là khi tiếp nhận và chia sẻ thông tin. Việc kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ là rất quan trọng để tránh lan truyền những thông tin sai lệch. tuyệt đối không chia sẻ, bình luận các nội dung chưa được kiểm chứng hoặc từ nguồn không chính thống. Lực lượng chức năng sẽ xử lý nghiêm các đối tượng lợi dụng các sự kiện ‘nóng’ để phát tán những thông tin giả, không đúng sự thật nhằm câu tương tác, thu hút sự chú ý, với mục đích trục lợi cá nhân. Điều này không chỉ giúp duy trì môi trường mạng lành mạnh mà còn hỗ trợ cho công tác điều tra và xử lý các vụ việc một cách hiệu quả.