Tình hình giao thông tại Việt Nam gần đây đã chứng kiến nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng và các vấn đề liên quan đến an toàn giao thông. Để giảm thiểu tình trạng vi phạm tốc độ và tăng cường an toàn giao thông, Cục Cảnh sát Giao thông (CSGT) đã đề xuất việc sơn hiển thị tốc độ tối đa cho phép lên mặt đường. Đề xuất này đã thu hút sự ủng hộ từ cộng đồng và đang được xem xét thực hiện.

Tuy nhiên, bên cạnh vấn đề tốc độ, nhiều vụ tai nạn giao thông liên hoàn đã xảy ra do người lái xe không giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước. Theo thống kê từ ngày 15/12/2024 đến 17/7/2025, tại TP.HCM đã xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông, làm 15 người chết và 23 người bị thương. Cơ quan chức năng đã kêu gọi người dân chú ý quan sát các biển báo và giữ khoảng cách an toàn để giảm thiểu nguy cơ tai nạn.

Ngoài ra, lực lượng CSGT cũng đã triển khai các biện pháp để xử lý tình trạng say xỉn khi lái xe. Vào đêm 17/7, Đội CSGT đường bộ số 6 (Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) đã lập tổ công tác để xử lý vi phạm nồng độ cồn trên phố Trần Thái Tông. Cán bộ, chiến sĩ đã hóa trang để thông báo vị trí tài xế say xỉn vẫn lái xe, rồi lập chốt xử lý tại 2 đầu tuyến phố này.

Về hạ tầng giao thông, nhiều tuyến cao tốc đang gặp vấn đề về thiết kế và xây dựng. Các tuyến cao tốc như Vĩnh Hảo – Phan Thiết và Cam Lộ – La Sơn đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Các chuyên gia đã chỉ ra rằng việc gọi những tuyến đường này là ‘cao tốc’ đã tạo ra một kỳ vọng sai lầm và nguy hiểm, khi chúng không đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn an toàn.

Bên cạnh đó, tình hình an toàn giao thông tại các công trình xây dựng cũng đang được quan tâm. Cầu Thạnh Đức, một tuyến giao thông huyết mạch tại tỉnh Quảng Ngãi, đã bị xuống cấp nghiêm trọng và có nguy cơ sụp lún. Cơ quan chức năng đã yêu cầu các chủ tàu cá không được neo đậu tại khu vực cầu này.

Cuối cùng, vấn đề chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện đang được triển khai tại nhiều địa phương. Tại Hà Nội, việc cấm xe máy chạy nhiên liệu hóa thạch tại nội đô đang được xem xét, và người dân đang chờ đợi các giải pháp hỗ trợ để chuyển đổi sang xe điện. Tại TP.HCM, mục tiêu chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang điện trong 3 năm đang được kỳ vọng sẽ giảm thiểu ô nhiễm và tăng cường an toàn giao thông.

Nhìn chung, tình hình giao thông tại Việt Nam đang gặp nhiều thách thức và cần được quan tâm. Với các biện pháp như sơn hiển thị tốc độ tối đa cho phép lên mặt đường, tăng cường xử lý vi phạm nồng độ cồn, và triển khai các giải pháp hỗ trợ chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện, hy vọng rằng tình hình giao thông sẽ được cải thiện trong thời gian tới.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh việc hạn chế sử dụng xe máy xăng để bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn giao thông, việc xây dựng và áp dụng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho môtô, xe máy điện đang trở nên cấp thiết. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị yêu cầu các địa phương thực hiện cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ ngày 1/7/2026, sau đó mở rộng ra vành đai 2 vào năm 2028 và vành đai 3 vào năm 2030, đồng thời hạn chế cả ô tô chạy xăng dầu.

Người tham gia giao thông đang đối mặt với nhu cầu chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện để đáp ứng các quy định mới. Để hỗ trợ quá trình chuyển đổi này, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia – Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành 21 tiêu chuẩn và 12 quy chuẩn áp dụng cho môtô, xe máy điện, cùng 12 tiêu chuẩn về trạm, trụ sạc và thiết bị liên quan. Dự kiến, sẽ có 20 tiêu chuẩn khác được ban hành trong năm 2025.

Các tiêu chuẩn đối với môtô, xe máy điện được chia thành ba nhóm chính: tiêu chuẩn an toàn, tiêu chuẩn thử nghiệm pin, ắc quy và tiêu chuẩn về thiết bị điện trên xe. Nhóm an toàn gồm 9 tiêu chuẩn như an toàn khi đâm xe vào cột, các đặc tính kỹ thuật an toàn về vận hành xe, điện, hệ thống tích điện nạp lại được, yêu cầu về đầu nối, bộ nối dẫn điện với nguồn cung cấp bên ngoài, mức tiêu hao năng lượng và đặc tính khi xe chạy trên đường.

Đối với pin và ắc quy, việc thử nghiệm phải đáp ứng các tiêu chuẩn khác nhau cho hệ thống có công suất lớn (xe hybrid và xe điện nhiên liệu), thiết bị năng lượng cao (xe điện và xe hybrid cắm phích), cùng yêu cầu kỹ thuật về đặc tính an toàn. Các hệ thống ắc quy phải đạt yêu cầu thử nghiệm riêng. Ngoài ra còn có tiêu chuẩn về đặc tính và yêu cầu an toàn của hệ thống pin.

Thiết bị điện trên xe phải đáp ứng tiêu chuẩn về chuyển mạch điện/điện tử (gồm rơle, đèn chớp, thiết bị điện tử), tiêu chuẩn về hệ thống dẫn động điện, hiệu suất năng lượng của hệ thống phanh, hiệu suất năng lượng khi sử dụng băng thử kiểu động cơ. Đối với trạm sạc, Việt Nam hiện có các tiêu chuẩn về cáp sạc, thiết bị điều khiển và bảo vệ cáp đầu vào dùng cho xe điện, cụm đóng cắt và điều khiển hạ áp, hệ thống lắp đặt điện hạ áp và hệ thống trạm sạc có dây.

Trong năm nay, sẽ có thêm các tiêu chuẩn mới liên quan đến phích cắm, ổ cắm, đầu nối và ổ nối vào xe điện, hệ thống truyền năng lượng không dây, cùng một số tiêu chuẩn cho hệ thống sạc điện có dây. Các quy chuẩn hiện hành chủ yếu liên quan đến an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho xe điện cùng các linh kiện như đèn chiếu sáng, gương chiếu hậu, khung xe, vành xe, lốp hơi, động cơ, ắc quy.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng tiêu chuẩn không chỉ là khuôn khổ kỹ thuật mà còn là công cụ định hướng phát triển công nghệ, sản phẩm, thị trường. Ông ví tiêu chuẩn như công cụ dẫn đường, giúp định hướng phát triển.

Luat Giao thông đường bộ 2008 quy định, môtô điện là xe cơ giới hai bánh có công suất động cơ điện lớn hơn 4 kW, tốc độ thiết kế lớn hơn 50 km/h. Xe máy điện có công suất động cơ điện không lớn hơn 4 kW và tốc độ thiết kế không quá 50 km/h. Quy chuẩn và tiêu chuẩn là những quy định về chất lượng, kỹ thuật. Tiêu chuẩn là những khuyến nghị tự nguyện áp dụng, trong khi quy chuẩn bắt buộc phải áp dụng theo quy định pháp luật.

Cháy xe điện – Nguy cơ tiềm ẩn và cách bảo vệ bản thân

Mới đây, một vụ hỏa hoạn đã xảy ra tại khu vực nhà để xe thuộc khuôn viên Khu du lịch chùa Hương Tích (Hà Tĩnh), khiến 1 ô tô và 9 xe điện du lịch bị thiêu rụi. Sự cố này một lần nữa đặt ra vấn đề về đảm bảo an toàn trong các sự cố cháy nổ, đặc biệt là cháy xe điện.

Các chuyên gia cảnh báo rằng pin lithium-ion trong xe điện khi bị cháy không chỉ gây nguy hiểm vì nhiệt mà còn sinh ra khói chứa nhiều khí độc hại. Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ, từng làm việc tại Viện Nghiên cứu City of Hope (Mỹ), cho biết rằng chữa cháy pin điện, đặc biệt là pin lithium-ion, không giống như chữa cháy thông thường.

Khi pin lithium-ion bị cháy, nó có thể tự sinh nhiệt và tiếp tục cháy ngay cả khi không có oxy. Quá trình cháy pin thường bắt đầu do quá nhiệt, va đập, lỗi sạc hoặc chập mạch, khiến nhiệt độ tăng vượt ngưỡng an toàn. Từ đó, các phản ứng hóa học bên trong pin bị kích hoạt, làm phân hủy chất điện giải và sinh ra các khí dễ cháy.

Về góc độ ảnh hưởng sức khỏe, khi pin lithium-ion trong xe điện bị cháy sẽ sinh ra khói chứa nhiều khí độc hại như hydrofluoric acid (HF), carbon monoxide (CO), các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs)… Hít phải khói từ vụ cháy xe điện có thể gây ho, khó thở, buồn nôn, tổn thương phổi nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu tiếp xúc trong thời gian ngắn.

Để bảo vệ bản thân khi xảy ra cháy xe điện, tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ nêu 3 tình huống và hướng xử lý cụ thể. Thứ nhất, nếu đang ngồi trên chính chiếc xe điện bị cháy, cần thoát ra ngay lập tức qua lối gần nhất. Thứ hai, nếu đang ở gần xe điện cháy trong không gian mở, cần nhanh chóng rời khỏi khu vực, đứng cách xa và ngược hướng gió. Thứ ba, nếu xe điện cháy trong không gian kín, cần lập tức rời khỏi tầng hầm, không dùng thang máy, di chuyển bằng lối thoát hiểm.

Cần lưu ý rằng pin lithium-ion cháy còn giải phóng các hạt oxit kim loại nặng như oxit cobalt, oxit nickel và oxit mangan. Các hạt này tồn tại ở dạng siêu mịn trong khói, dễ xâm nhập vào phổi khi hít phải và có thể gây viêm phổi, tổn thương thần kinh hoặc ung thư nếu tiếp xúc lâu dài.

Sự cố cháy xe điện tại Khu du lịch chùa Hương Tích là lời cảnh báo về việc đảm bảo an toàn trong các sự cố cháy nổ. Cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra và giám sát việc sản xuất, kinh doanh xe điện để đảm bảo chất lượng và an toàn cho người sử dụng.

Trong bối cảnh hiện nay, nhiều mẫu xe máy điện hoàn toàn có khả năng đáp ứng tốt nhu cầu di chuyển hàng ngày cho lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng. Điều này trở nên đặc biệt quan trọng khi chính quyền Hà Nội dự kiến sẽ áp dụng lệnh cấm xe xăng trong tương lai gần. Theo Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1.7.2026, xe máy, mô tô sử dụng động cơ đốt trong sẽ bị cấm lưu thông trong phạm vi đường Vành đai 1. Sau đó, đến 1.1.2028, lệnh cấm sẽ được mở rộng đến Vành đai 2 và đến năm 2030 sẽ mở rộng đến khu vực Vành đai 3. Song song với kế hoạch này, chính quyền sẽ ban hành chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện, phát triển mạng lưới giao thông công cộng và hạ tầng trạm sạc cho xe điện.

Lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng hiện nay phụ thuộc phần lớn vào xe máy xăng để mưu sinh. Xe máy xăng được lựa chọn vì tính tiện dụng và phù hợp với thói quen sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, chi phí vận hành của xe máy xăng tăng cao do giá xăng biến động liên tục và yêu cầu bảo dưỡng phức tạp đã trở thành gánh nặng cho tài xế. Do đó, xe máy điện trở thành lựa chọn thay thế với nhiều ưu điểm. Chi phí vận hành của xe máy điện chỉ khoảng 70-100 đồng mỗi km, thấp hơn rất nhiều so với xe máy xăng (khoảng 550-650 đồng/km). Điều này giúp tài xế tiết kiệm chi phí và tăng thu nhập. Ngoài ra, xe điện không yêu cầu thay dầu và bảo dưỡng động cơ phức tạp, giảm thiểu chi phí bảo dưỡng.

Không chỉ có chi phí vận hành thấp, xe máy điện còn có tốc độ phản hồi tức thì, tăng tốc linh hoạt trong điều kiện nội thành. Điều này giúp tài xế công nghệ và giao hàng di chuyển dễ dàng và nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế mà tài xế cần cân nhắc, như thời gian sạc pin dài hơn so với đổ xăng và quãng đường di chuyển bị giới hạn. Trên thị trường hiện có nhiều mẫu xe điện với pin dung lượng lớn, cho phép di chuyển hơn 200 km sau một lần sạc. Người dùng cần chủ động kế hoạch sạc pin để đảm bảo việc di chuyển không bị gián đoạn.

Mặc dù còn một số hạn chế, xe máy điện là lựa chọn phù hợp với xu hướng phát triển của thị trường và xã hội. Đối với tài xế công nghệ, xe máy điện không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn là bước đi cần thiết để đảm bảo công việc ổn định khi các hạn chế đối với xe xăng được áp dụng. Việc chuyển đổi sang xe máy điện cũng góp phần vào mục tiêu bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm không khí. Để khuyến khích việc sử dụng xe điện, nhiều hãng xe đã và đang cung cấp các chương trình hỗ trợ và ưu đãi cho khách hàng. Tài xế công nghệ và giao hàng có thể tham khảo các mẫu xe điện phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của mình tại các đại lý xe điện uy tín.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh đang trở thành xu thế không thể đảo ngược trong nỗ lực bảo vệ môi trường và đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng. Tại buổi tọa đàm “Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược” do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã nhấn mạnh sự cần thiết phải chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định mặc dù xe máy xăng mang lại sự tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ chúng vì lợi ích của sức khỏe và môi trường. Ông cũng cho biết Hà Nội đang dự kiến hỗ trợ tài chính trực tiếp để người dân yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, cho rằng việc chuyển đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là một điều cần thiết và có thể thực hiện được. Ông lấy ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này, cho thấy rằng sự thay đổi hành vi có thể đạt được thông qua các chính sách và biện pháp phù hợp.

Các chuyên gia cũng thảo luận về các giải pháp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, bao gồm việc tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng. Hà Nội đang tính đến việc phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm, từ đó khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng và giảm thiểu sử dụng xe máy chạy xăng.

Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Ông đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng nhằm loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm. Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3, hướng tới mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cải thiện chất lượng không khí.

Trước những thách thức về môi trường và sức khỏe, việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ là một lựa chọn mà còn là một yêu cầu cấp thiết. Với sự hỗ trợ từ chính sách và sự tham gia tích cực của cộng đồng, việc chuyển đổi này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần xây dựng một tương lai bền vững cho thế hệ tương lai.

Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai kế hoạch chuyển đổi 400.000 xe máy công nghệ từ nhiên liệu xăng sang điện, với mục tiêu giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí và khí nhà kính. Dự kiến, từ tháng 1/2026, thành phố sẽ ngừng ký hợp đồng với các xe ôm công nghệ và giao hàng sử dụng nhiên liệu xăng, hướng tới mục tiêu điện hóa 100% xe máy kinh doanh vận tải tại thành phố vào tháng 12/2029.

Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thiện dự thảo đề án chuyển đổi và dự kiến trình lên UBND TP.HCM vào giữa tuần này. Đề án này nhắm đến việc chuyển đổi hoàn toàn xe máy từ xăng sang điện cho tất cả tài xế công nghệ và nhân viên giao hàng. Mục tiêu cụ thể là giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này vào năm 2029.

Khoảng 400.000 tài xế xe máy chạy xăng đang hoạt động trong lĩnh vực chở khách và giao hàng qua các nền tảng công nghệ tại TP.HCM. Nhóm nghiên cứu nhận định rằng xe máy kinh doanh vận tải có tần suất di chuyển cao và là một trong những tác nhân chính gây ô nhiễm không khí do phát thải khí nhà kính và bụi mịn cao. Hơn nữa, việc xác định và kết nối với các nền tảng số tương đối dễ dàng, là lý do ưu tiên chuyển đổi sang năng lượng xanh cho nhóm phương tiện này.

Việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện được đánh giá sẽ giúp tài xế tiết kiệm đáng kể chi phí nhiên liệu và bảo trì. Điện năng có chi phí rẻ hơn xăng khoảng 80% trên mỗi km vận hành và xe máy điện cũng có ít chi tiết bảo dưỡng hơn so với xe xăng. Trung bình, mỗi tài xế có thể tiết kiệm từ 1 đến 1,3 triệu đồng mỗi tháng khi chuyển từ xe xăng sang xe điện.

Lộ trình chuyển đổi sẽ được chia thành 4 giai đoạn, bắt đầu từ việc phấn đấu đạt 120.000 (30%) xe xăng chuyển sang xe điện vào tháng 12/2025 và tăng dần lên 50%, 80% và cuối cùng là 100% vào tháng 12/2029. Trong giai đoạn đầu, nhóm nghiên cứu đề xuất ngừng ký hợp đồng mới đối với xe máy xăng tham gia dịch vụ từ tháng 1/2026 và cấm hoàn toàn xe xăng chạy dịch vụ vận tải và giao hàng trên địa bàn từ tháng 12/2029.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm chi phí mua xe điện cao hơn khả năng tài chính của tài xế, hạ tầng trạm sạc còn sơ khai và bài toán xử lý xe máy xăng đã qua sử dụng. Để thực thi chính sách thành công, nhóm nghiên cứu đề xuất các giải pháp toàn diện bao gồm hoàn thiện khung pháp lý, xây dựng lộ trình bắt buộc, phát triển hạ tầng trạm sạc, cung cấp hỗ trợ tài chính cho tài xế và xây dựng cơ chế tín chỉ carbon.